مقایسه روش رادار نفوذی به زمین و مغناطیس‌سنجی در بررسی‌های نزدیک به سطح: یک مطالعه موردی

امروزه انتقال مواد سوختی و آب توسط لوله‌های مدفون در زیر سطح زمین در مناطق شهری و بین شهری امری ضروری و مهم است، به طوری که باعث ایجاد شبکه‌های زیرزمینی عظیم با صرف هزینه‌های فراوان شده است. مسئله‌ای که پس از ایجاد چنین شبکه‌هایی دارای اهمیت خاصی است، تعمیر و نگهداری این سازه‌ها برای جلوگیری از تخریب‌های احتمالی است. همچنین فقدان نقشه‌های دقیق زیرسطحی، باعث آسیب­دیدن این خطوط طی عملیات‌های مختلف عمرانی می‌شود. بنابراین نیاز ضروری به روشی غیرمخرب برای آشکارسازی این‌گونه اهداف زیرسطحی کاملاً مشهود است. از این رو برای تهیه نقشه این سازه‌ها می‌توان از روش­های ژئوفیزیکی مناسب، بدون هرگونه تخریبی در سطح زمین بهره گرفت. در بین روش‌های ژئوفیزیکی، برداشت داده‌ها در روش‌های رادار نفوذی به زمین و مغناطیس‌سنجی غیرمخرب، سریع و آسان هستند. هدف اصلی این پژوهش، بررسی مزایا و معایب روش رادار نفوذی به زمین (Ground Penetrating Radar یا به‌طور مختصر (GPR)) در مقایسه با روش مغناطیس‌سنجی، در بررسی ساختارهای نزدیک به سطح زمین است. در این پژوهش روش (GPR) و مغناطیس‌سنجی از لحاظ قدرت تفکیک، عمق‌نفوذ و مقدار اطلاعات به دست آمده بر روی یک لوله فلزی انتقال گاز با یکدیگر مقایسه شده‌اند. نتایج نشان می‌دهد که رسانندگی زیاد منطقه مورد مطالعه (کانی‌سازی منطقه مورد مطالعه بیشتر رس و سیلت است)، سبب گردیده است امواج (GPR)، به شدت اتلاف شده و عمق نفوذ خیلی محدود گردد. از طرفی فلزی بودن لوله که تباین مغناطیسی قابل توجهی در مقایسه با محیط اطرافش دارد، باعث شده است که علی‌رغم قدرت تفکیک­پذیری زیاد در روش (GPR) در مقایسه با روش مغناطیس‌سنجی، در چنین محیط‌هایی روش مغناطیس‌سنجی دارای عمق نفوذ زیادی در آشکارسازی این‌گونه اهداف باشد. هرچند در مکان‌های شهری که محیط‌های با نوفه زیاد هستند، امکان برداشت مغناطیس‌سنجی وجود ندارد، روش (GPR) با آنتن پوششی در چنین محیط‌هایی بسیار خوب عمل می‌کند.